"Қазақстан Тәуелсіздігінің жеті игілігі"

Тәуелсіздіктің жеті қыры

Мемлекет басшысы Тәуелсіздік күніне арналған салтанатты жиын барысында "Қазақстан Тәуелсіздігінің жеті игілігі"атты сөз сөйледі.

Жиналысты ашқан Нұрсұлтан Назарбаев 1991 жылғы 16 желтоқсанда әлем ұлттары шоқжұлдызында жаңа жұлдыз – Қазақстан Республикасы жанғанын атап өтті.

– Бұл күні біз өзіміздің қазақстандық жолымызды бастадық. Біз ұлы миссияны жүзеге асырдық – Тәуелсіздіктің алғашқы бастаушылары болдық. Уақыт тез ұшады. Бүгінде Тәуелсіз Қазақстан дүниеге келгеннен кейін бірден мәңгілікке жойыла бастаған Тарих болды. Бұл уақытты біз қазіргі ұлы жетістіктермен салыстыра отырып бағалаймыз. Жиырма екі жыл бұрын біз экономикамызды көтере аламыз деп армандадық. Ал биыл Қазақстан әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына енді, - деді Президент.

Жаңа егемен республика өмірінің алғашқы жылдарын еске ала отырып, Президент Қазақстанның қандай қиындықтарға тап болғанын еске салды. Тәуелсіздіктің алғашқы таңын еліміз өзінің жас валютасына қолдау көрсету үшін өз қаржысының жоқтығымен қарсы алды, ал биылғы жылы ұлттық ақша бірлігі-теңгенің 20 жылдық мерейтойын атап өтті. Табысты жұмыс істеп тұрған, тұрақты қаржы жүйесі қалыптасты, елдің жиынтық халықаралық резервтері өсуде, олардың көлемі таяуда 100 млрд.долларға жетеді.

Тәуелсіздіктің алғашқы күндерінде біз шексіз, сол кездегі өте ауыр әлеуметтік мәселелерді қашан және қалай шеше алатынымызды елестету қиын болды. Бірақ бүгінде Қазақстанда халықтың әл-ауқаты артып, адамдардың табысы ондаған есе өсті. Мысал ретінде Президент қарапайым санды келтірді: 2000 жылдан бастап 2013 жылға дейін қазақстандықтар бүкіл әлем бойынша 61 млн.жуық шетелдік іскерлік және туристік сапар жасады, осы жылдар ішінде елімізге 46 млн. жуық шетелдік қонақ келді. Бұл, ең алдымен, азаматтарымыздың әл-ауқатының артқанын және Отанымызға деген жаһандық қызығушылықты білдіреді, деп атап өтті Нұрсұлтан Назарбаев.

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) деректері бойынша 2012 жылы 65 мың қазақстандық әртүрлі әлемдік университеттерде білім алған. "Болашақ" президенттік стипендиясының иегерлерінен басқа, бүгінде олардың саны 10 мыңнан асады, бұл он мыңдаған жас қазақстандықтар, оларға оқу ақысын ата-аналары төлейді. Бұл да қазақстандықтардың әл-ауқаты мен мүмкіндіктерінің артуының арқасында мүмкін болды.

Жиырма екі жыл бұрын Қазақстанға демографиялық құлдырау болжанды. Бірақ, Президент атап өткендей, бұл болжам, басқа да көптеген мұң – мұқтаждар сияқты, ақталмады-тәуелсіздік жылдары республикада 6 млн.736 мың бала дүниеге келді. Бұдан басқа, отандық денсаулық сақтауды дамытуға бағытталған жүйелі шаралардың арқасында ең маңызды нәтижелерге қол жеткізілді – өмір сүрудің орташа ұзақтығы өсуде, өлім-жітім азайды, ел халқы ұлғаюда.

Нұрсұлтан Назарбаев еске салғандай, Қазақстан басынан бастап дамудың дұрыс бағытын таңдап, "Қазақстан-2030" Стратегиясында өзінің ұлы ел ретіндегі көзқарасын айқындап, оны мерзімінен бұрын, он жарым жыл ішінде іске асырды. Мемлекет басшысы тәуелсіздік болашаққа батыл қарауға және перспективаларды анық көруге мүмкіндік берді деп атап өтті. Бұл ұлы сыйлық қазір де "Қазақстан-2050"Стратегиясының тарихи міндеттерін шешуде қолданылады.

Өз сөзін жалғастыра отырып, Президент Қазақстан халқы үшін "жеті" санының әрқашан ерекше болғанын атап өтіп, еліміздің жаңа ғасырдағы жаңа бағыты – "Қазақстан-2050" Стратегиясы да жеті басымдықтан тұратынын еске салды.

- Тәуелсіздіктің тартуы ретінде халқымыз 7 баға жетпес қазынаға ие болды, - деді Нұрсұлтан Назарбаев. – Бірінші игілік-біздің қасиетті және лайықты еліміз, Мәңгілік Ел. Даусыз 14 мың шақырымнан астам шекара Отанымызды біртұтас монолитке айналдырды. Олар барлық іргелес елдермен тату көршілестіктің шептеріне айналды.

Қазақстан Президенті екінші игілік ретінде халықтың бірлігін атап өтіп, қазақстандықтардың өз Отанын бейбітшілік бесігіне айналдыра алғанын атап өтті. Елімізде тыныштық арқылы тұрақтылық, ал келісім арқылы бірлік орнады.

- Бірлік, келісім - біздің басты байлығымыз, баға жетпес қазынамыз. Егер біздің негізіміз – тыныштық, тірегіміз – тұрақтылық, тілегіміз-келісім болса, онда біздің еліміз тарихта лайықты орын алады. Тәуелсіздік халықты бейбітшілік пен келісімнің сақтаушысы – Ассамблеяның бірыңғай шаңырағының астына топтастырды. Біздің рухани бірлігіміз – зайырлы мемлекет пен қоғамның басты іргетасы, - деді Мемлекет басшысы.

Тәуелсіздіктің үшінші игілігі-біздің мәдениетіміз бен ана тіліміз. Президент айтып өткендей, бүгінде Қазақ тілі көрші елдерден басқа Әзірбайжан, Армения, Беларусь, Польша, Венгрия, Оңтүстік Корея, Германия, Ұлыбритания, АҚШ-тың жетекші оқу орындарында оқытылады және жыл сайын мұндай елдердің саны артып келеді. Әйгілі Кембридж университетінде Қазақ тілі, тарихы мен мәдениетіне арналған арнайы пән бар.

Тәуелсіздіктің арқасында Қазақстанның ұлттық мәдениетінің дамуына жаңа серпін берілді: "Мәдени мұра" бағдарламасы іске асырылды, жоғалғандар қалпына келтірілді, жіберілгендер толтырылды. Президент атап өткендей, елдің өнері мен бай мәдени мұрасы әлемдік рухани байлықтың бір бөлігіне айналды.

Мемлекет басшысы индустриялық-инновациялық экономиканы Тәуелсіздіктің төртінші игілігі ретінде белгіледі.

– Бүгінде біздің жеріміздің байлығы барша халыққа тиесілі және қызмет етеді, – деп атап өтті Нұрсұлтан Назарбаев. - Халықаралық сарапшылардың бағалауы бойынша, биыл Қазақстан минералдық ресурстарды басқару бойынша әлемдік рейтингте 19-шы орынға ие болды. Біз жаһандық дағдарыстардан жақсы сабақ алдық. ХХІ ғасырда барлық табысты ұлттардың жолын индустриялық күш пен инновациялар айқындайды.

Ұлттық байлықтың түп негізі болып табылатын бесінші қазына – Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы. Дәл осы қажырлы еңбекпен Қазақстан мен қазақстандықтар қазіргідей бар нәрсеге қол жеткізді. Мемлекет басшысы атап өткендей, дәл осы еңбек – адамды және елді ұлы етеді.

Республиканың елордасы Астана-Тәуелсіздіктің алтыншы игілігі, ол мемлекеттік қуатты архитектуралық іске асыратын қала.

- Оның жаңа орамдарында, алаңдарында, саябақтарында және сәулет жауһарларында біздің Тәуелсіздігіміздің Ұлы Тарихы айнадағыдай көрініс тапқан. Сондықтан Астанаға деген сүйіспеншілік-Отанға деген перзенттік сезім. Бұл жаңа Қазақстандық Патриотизмнің альфа және омега, – деп мәлімдеді Нұрсұлтан Назарбаев.

Жаһандық жауапкершілік, сондай-ақ бүкіл адамзат үшін ортақ бастамалар Тәуелсіздіктің жетінші игілігі болып табылады. Халықаралық қоғамдастық егеменді Қазақстаннан шығатын, жаһандық ядролық қауіпсіздікті нығайтуға, Мәдениеттер мен діндер диалогына қатысты идеяларды жоғары бағалайды. Биылғы жылы еліміз Иранның ядролық бағдарламасы жөніндегі келіссөздер процесіндегі серпіліске қол жеткізуге өз үлесін қосты. Астана "ЭКСПО-2017"бүкіләлемдік көрмесін өткізуге дайындық жүргізуде. Мұның бәрі-Тәуелсіздігіміздің айнымас игілігі, оның нақты жемісі мен келешегі, деп түйіндеді Президент.

«АSTANA» телеарнасы елорда күніне орай «Тәуелсіздіктің жеті қыры» деректі фильмдер топтамасын дайындады. Тұңғыш Президент - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың 2019 жылы маусымда өткен «Кемеңгерліктің 30 жылы» халықаралық конференциясында айтқан 7 бастамасы туындының негізгі өзегі ретінде таңдап алынды, деп хабарлайды Azattyq Rýhy тілшісі.

Ел өз тәуелсіздігінің басында нақ осы сын-қатерлерге тап болды. Ал оларды еңсеру егемен Қазақстанның даму жолының бірегейлігін анықтады.

Барлығы 7 фильм дайындалды. Олардың әрқайсысы белгілі бір тақырыпқа арналған. Атап айтқанда, экономика, интеграциялық үдерістер, ұлтаралық келісім, антиядролық бастамалар, жаңа астана, транзиттік әлеует, отандастардың Отанына оралуы. Фильмдердің мазмұны беделді спикерлердің – белгілі мемлекет, қоғам қайраткерлерінің, Елбасының елдің дамуы бойынша күрделі саяси шешімдер қабылдауының куәгерлерінің естеліктері мен түсініктемелерімен құрылған. Сондай-ақ мұнда тарихшылардың, саясаттанушылардың, экономистердің сұхбаты қамтылған. Олардың әңгімелері тиісті фото-бейне материалдармен (мұрағаттық және заманауи) сүйемелденеді.

Топтаманың мазмұны:

І Бөлім. «Бір ел, бір тағдыр».

Фильм өзге елдер үшін бейбітшілік пен тұрақтылықты сақтаудың үлгісі болған этносаралық бірлік пен конфессияаралық келісімнің бірегей қазақстандық үлгісін сипаттайды. Соның ішінде Қазақстан халқы Ассамблеясын құру жұмысына ерекше көңіл бөлінген.

ІІ бөлім. «Сын сағат».

Фильмде жас елдің нарықтық экномикада өзін қалыптастыру жолындағы «Тар жол, тайғақ кешуін» сипаттайды. Қабылданған шешімдер мен реформалардың күрделілігіне қарамастан, Қазақстанның қысқа мерзімде ТМД кеңістігінде көшбасшысы, экономикалық тұрғыдан дамыған мемлекетке айналғанын айқындап көрсетеді.

III бөлім. «Парасатты шешім».

Фильм Елбасының әлемдегі төртінші ядролық арсеналдан бас тарту және КСРО ядролық қаруының 2/3 сынағы өткізілген Семей полигонын жабу туралы тарихи шешімі туралы баяндайды. Сондай-ақ, фильмде Арал теңізін жаңғырту жұмыстары туралы көрсетіледі.

IV бөлім. «Ұйымдасқан ұтады».

Фильм аймақтық қауіпсіздік және шекараны делимитациялау мәселелеріне арналған. Картина Қазақстанның ТМД елдерінің ішінде бірінші болып мемлекеттік шекараларды делимитациялау мен демаркациялауды жүзеге асырғанын, АӨСШК, ҰҚШҰ, ЕҚЫҰ интеграциялық бірлестіктер шеңберінде өңірлік қауіпсіздік жүйесін құру жөніндегі жұмысты бастағанын көрсетеді. Осы кезде Н. Ә. Назарбаевтың ЕАЭО құру жөніндегі идеясын жүзеге асыруға ерекше көңіл бөлінеді.

V-бөлім. «Жаңғыру жолы».

Республиканың халықаралық транзиттік әлеуетін кеңейту, «Нұрлы Жол» бағдарламасын іске асыру туралы.

VI бөлім. «Елдіктің бастауы».

Фильм Елбасының демографиялық мәселелерді шешу, этникалық қазақтарды тарихи отанына қайтару, қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе беру, қазақ тілінде білім беретін білім беру мекемелерінің ашылуы туралы баяндайды.

VII бөлім. «Өзгерісті сәт».

Фильм Қазақстанның экономикада, құрылыс секторында, ішкі көші-қонда көптеген мультипликативтік үдерістерді іске қосқан жаңа жас Астананың құрылысын қалай бастағанын көрсетеді. Нұр-Сұлтан - жаңа елордамызда орнын айқындап, мансабын салған жүздеген мың жас қазақстандықтар үшін тартылыс орталығына айналды.

Барлық фильмдерде жүргізіліп жатқан реформалардағы Елбасының негізгі рөлін ашуға, бұрын белгісіз фактілерді жария етуге және оларды іс жүзінде іске асыруды, егжей-тегжейін ашуға ерекше назар аударылды.