АСТЫҚТЫҢ ЖӘНЕ ОНЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫН АНЫҚТАУ ӨҢІРЛІК ЧЕМПИОНАТТЫҢ КОНКУРСТЫҚ ТАПСЫРМАСЫ

«Астықтың және оны қайта өңдеуден алынған өнімдерінің сапасын анықтау» модульдерінің сипаты/

Описание модулей

«Определение качества зерна и продуктов его переработки»»

Жарыс өткізілетін күні/

День соревнования

Ұзақтығы/ Продолжительность

Балл саны/ Количество баллов

А модулі –

Бидай сапасының жалпы міндетті көрсеткіштерін анықтау.

Модуль – А

Определение обязательных общих показателей качества зерна.

1 күн/день

2  сағат/часа

20

В модулі –

Бидай сапасының міндетті және арнайы көрсеткіштерін анықтау

Модуль - B

Определение обязательных и специфических показателей качества зерна.

2 сағат/часа

32

С модулі –

Ұн сапасының жалпы көрсеткіштерін анықтау.

Модуль - С

Определение общих показателей качества муки.

30 мин

10

D модулі –

Ұнның нан пісіру қасиеттерін анықтау

Модуль – D 

Определение хлебопекарных свойств муки.

2 сағат/часа

38

Бидайдың заттық салмағын анықтау.

Бидайдың заттық салмағы арнайы пурка құрылғыларында анықталады.

Бидайдың мөлшерлік салмағын анықтау орташа үлгісінде одан 6 мм диаметрлі елеуішінде ірі қоспаларды бөлгеннен соң өткізіледі.

Өлшеуіш негіз көзіне орнатылады. Өлшеуіштің саңылауына пышақ қойылады, оған жоғарыдан жүк түседі, содан соң өлшеуішке толтырғышты кигізеді.

Бидайды құйғышы бар цилиндріне төгіп, цилиндр толтырғышқа қойылады, бекітпені ашып, толтырғышқа төгеді. Пышақты саңылаудан алып, өлшеуіштен ауаны ығыстыра отырып, өлшеуішке жүк, ал оның артынан бидай төгіледі. Өлшеуішті бидаймен толтырғаннан соң пышақ қойылады. Толтырғышы бар өлшеуішті негізінен алып, ашады және пышақты ұстап тұрып, пышақта қалған бидайды төгеді. Толтырғышты алып тастап, пышақты алады, өлшеуіштегі бидайды өлшеп, бидайдың мөлшерлік салмағы белгіленеді.

Екі параллельді белгілегіштер арасындағы айырмашылығы және арбитраж кезінде 5 гр артық емес мөлшері (бидай, қарабидай және арпа үшін), ал сұлы үшін 10 г артық емес мөлшері жіберіледі. Сапа туралы құжаттарындағы мөлшерлік салмағы 0,1 г дейін дәл қойылады. 

Определение натурного веса зерна.

            Натуру определяют на специальных приборах пурках.

            Определение объемной массы зерна производят в среднем образце, после выделение из него крупных примесей на сите диаметром 6мм.

           Мерку устанавливают в гнездо основания. В щель мерки вставляют нож, на который кладут падающий груз, затем на мерку надевают наполнитель.

           Зерно насыпают в цилиндр с воронкой, цилиндр ставят на наполнитель, открывают затвор и пересыпают в наполнитель. Нож вынимают из щели, в мерку падает груз, вытесняя из мерки воздух, а за ним зерно. После заполнения мерки зерном вставляют нож.  Мерку с наполнителем снимают с гнезда, открывают, придерживая нож, высыпают оставшиеся на ноже зерна. Наполнитель снимают, нож вынимают, мерку с зерном взвешивают и устанавливают объемную массу зерна.

          Расхождения между двумя параллельными определениями и при арбитраже допускаются не более 5гр (для пшеницы, ржи и ячменя), а для овса не более 10г. Объемную массу в документах о качестве проставляют с точностью до 1,0г.

Бидайдың ластануын анықтау.

       Ірі арамшөп қоспасын бөлгеннен соң орташа сынамасынан 50 г салмағымен бидайдың өлшендісі шығады, оны 1,7×20 мм және Ø 1мм өлшемді өлшеуіште еленеді. Елеуіштен түскендерінен анық арамшөп және бидай қоспаларының фракциясы бөлініп шығады.

       Бидайдың арамшөп қоспасына мыналар жатады:

- Минералдық қоспалар (топырақ, құм);

- Органикалық қоспа (қоқым, сабақ бөліктері);

- Ø 1мм елеуіші арқылы барлық өткен заттар;

-Арамшөп тұқымдары (жабайы өсетін және дәнді дақылды өсімдіктердің ұрықтары, тек қарабидайдан және арпадан басқасы);

- Бүлінген дәнімен шірген, көгерген бидай, қарабидай және арпа дәндері;

- Зиянды қоспалар (қара күйе, қастауыш, қоянбеде және т.б.);

- Толығымен желінген дәндер.

      Бидай қоспасына мыналар жатады:

- Соғылғандар;

- Өскендер;

- Аязға қалған, кіржиген;

- Нақты өзгерілген қабықша түсімен және қозғалған өзегімен өз бетімен жылынумен немесе кептірумен зақымдалынған;

- Қатты жетіліп дамымаған;

- Солғын;

- Жасыл;

- Басылып қалған;

- Кептіру кезінде кеуіп кеткен дәндер;

- Арамшөп қоспаларына жатпайтын, зақымданған қарабидай және арпа дәндері.

        Қоспалардың әр фракциясы электрондық таразыда өлшенеді және оның құрамы төмендегі формула бойынша 50 г өлшендісінің салмағына % беріледі:

онда а – қоспа салмағы, г; б – өлшендісінің салмағы, г.

     Құрамында арамшөп және бидай қоспалары бар бидай сапасы туралы куәліктерінде 0,1% дейін дәл, ал бөлек фракцияларда 0,01% дейін дәл қойылады.

Определение засоренности зерна.

           Из средней пробы после выделения крупной сорной примеси, выделяют навеску пшеницы массой 50г, просеивают ее на сите размером 1,7×20 мм и Ø 1мм. Из схода с сит выделяют фракции явной сорной и зерновой примеси.

   К сорной примеси пшеницы относят:

- Минеральную примесь (земля, песок);

- Органическую примесь (полова, части стеблей);

- Весь проход через сито Ø 1мм;

- Сорные семена (семена дикорастущих и культурных растений, кроме ржи и ячменя);

- Зерна пшеницы, ржи и ячменя, прогнившие, проплесневевшие явно испорченным ядром;

- Вредные примеси (головня, спорынья, вязель и др.);

- Полностью изъеденные зерна.

  К зерновой примеси относят:

- Битые;

- Проросшие;

- Захваченные морозом, сморщенные;

- Поврежденные самосогреванием или сушкой с явно измененным цветом оболочки и затронутым ядром;

- Сильно недоразвитые

- Щуплые;

- Зеленые;

- Давленные;

- Раздутые при сушке;

- Зерна ржи и ячменя целые и поврежденные, не отнесенные к сорной примеси.

        Каждая фракция примесей взвешивается на электронных  весах, и ее содержание выражается в % к массе навески 50г по формуле:

где, а - масса примеси, г; б - масса навески, г.

           В удостоверениях о качестве зерна содержание сорной и зерновой примесей проставляют с точностью до 0,1%, а в отдельных фракциях до 0,01%.

Зақымдану дәрежесі

СПЗ көрсеткішінің мөлшері, дана/кг

I

1-ге дейін

II

1-ден 3-ке дейін қоса

III

3-тен жоғары 15-ке дейін қоса

IV

15-тен 90-ға дейін қоса

V

90-нан жоғары

Степень зараженности

Величина показателя СПЗ, экз/кг

I

До 1

II

От 1 до 3 включительно

III

Свыше 3 до 15 включительно

IV

Свыше 15 до 90 включительно

V

Свыше 90

Бидайдың дән шынылығын анықтау.

          Қоспалардан тазартылған 50 г салмағымен бидай өлшендісі диафаноскоп кассетасына салып, айналым қозғалысымен касетта орны толтырылады (10 қатар 10 дәннен). Кассета құрылғы корпусының кертігіне қойылады, жарық көзі қосылып, үлкейткіш шыны арқылы әр қатардағы бидай қаралады. Мөлдір бидайларына толығымен сәуле түседі, ұнтақтылар – қоңыр және жарық сәулесін өткізбейді, қалғандары жартылай мөлдірлерге жатады. Кассетаның әр қатарында мөлдір және жартылай мөлдір бидайлар саны саналады.

          Бидайдың мөлдірлігі 1% дейін келесі шамалаумен он бөлікті пайызына дейін есептеледі.

          Бастапқы және қайталама немесе бақылау анықтауларының нәтижелері арасындағы айырмашылығы 5% артық болмау тиіс. Бидай сапасы туралы құжатында анықтау қандай әдіспен өткізілгені жайында берілген.

Определение стекловидности зерна.

          Навеску зерна массой 50г, очищенную от примесей, помещают на кассету диафаноскопа и круговыми движениями заполняют гнезда кассеты (10 рядов по 10 зерен). Кассету вставляют в прорезь корпуса прибора, включают источник света и через увеличительное стекло просматривают зерна в каждом ряду. Стекловидные зерна полностью просвечиваются, мучнистые – темные и не просвечиваются, остальные относятся к частично стекловидным. В каждом ряду кассеты подсчитывают количество стекловидных и частично стекловидных зерен.

          Стекловидность вычисляют до десятых долей процента с последующим округлением до 1%.                              

          Расхождение между результатами первоначального и повторного или контрольного определения должно быть не более 5%. В документе о качестве зерна указывают, каким методом проведено определение.

Сипаттама

Астық сапасының міндетті жалпы көрсеткіштерін анықтау.

Описание

Определение обязательных общих показателей качества зерна.

Уақыт

Время

А Модулі.

Бөлгіш арқылы үлгіні таңдау

Дәннің таза салмағын анықтау.

Електерде қолмен зақымданудың айқын түрін анықтау. Астықтың ластануын  анықтау.

 Астықтыңшынылығын анықтау.

Модуль – А

Выделение пробы через делитель

Определение натурного веса зерна.

Определение явной формы зараженности вручную на ситах.

Определение засоренности зерна.

Определение стекловидности зерна.

2 сағат

2 часа

название

Описание

Делитель

БИС-1

Литровая пурка электронная

ПХ-М1

Диафаноскоп

ДСЗ-3

Электронные весы

HZF Electronic Balance mak=300g d=10mg

Анализная доска

Набор сит

1,7×20мм

ᴓ 6мм

ᴓ1,0мм

ᴓ2,5 мм

ᴓ1,5 мм

Шпатель

Совочек

Испытуемый образец

Пшеница мягкая 2 кг

Модуль

КРИТЕРИЯЛАР/

критерий

ТӨРЕШІЛІК БАҒА/ СуДЕЙСКАЯ оценка

НАҚТЫ БАҒА/ объективная оценка

ЖАЛПЫ/ сумма

A1

Бөлгіш арқылы сынаманы бөлу. Выделение пробы через делитель

2

A2

Бидайдың заттық салмағын анықтау

Определение натурного веса зерна.

3

А3

Елеуіштердің көмегімен қолмен зақымданудың анық формасын анықтау.

Определение явной формы зараженности вручную на ситах.

4

А4

Бидайдың ластануын анықтау.

Определение засоренности зерна.

7

А5

Бидайдың дән шынылығын  анықтау

Определение стекловидности зерна.

4

Сомасы/ Сумма

13

7

20

Негізгі стандарттық әдісімен бидайдың ылғалдығын анықтау.

      Орташа сынамадан әр түрлі жерлерден қалақшамен 100 гр бидай іріктеледі, содан соң сол массадан 30 гр зертханалық диірменде тартылады. Тартылған масса мынадай іріктілікте болу қажет:

         Тартылған бидай қақпағы бар банкаға салынады. Алдын ала өлшенген бюкстарына тартылған бидайдың 5 грамынан екі өлшендісіне төгіледі, ол жақсылап араластырылып, 0,1 дейін дәл өлшенеді. Кептіру шкафын алдын ала қыздырып және айналып тұрған үстелдің орнына ашылған қақпағымен бюкстары қойылады. Сонымен қатар температурасы 105º С жету, ал бақылау шамы сөну тиіс. Осы сәттен дабыл сағаты бойынша кептіру уақыты 40 мин тең белгіленеді. Осы уақыт өткен соң бюкстар кептіру шкафынан тигельді шымшуырмен алынады және суыту үшін 15-20 минутқа (2 сағаттан артық емес) эксикаторға салынады. Суытқаннан кейін бюкстар өлшендінің салмағы арасындағы әртүрлілігі бойынша кептіру үшін қайта өлшеніп, кептіргеннен соң оның салмағы құрғап кеткенін (өлшендіден ылғалдықтың жоғалуы) анықтайды.

Бидайдың ылғалдығы мынадай формула бойынша есептеледі:

             Соңғы нәтижеге екі анықтауларының орташа мөлшері қабылданады. Қолжетімді айырмашылығы 0,2% артық емес.

Определение влажности зерна  основным стандартным способом.

            Из разных мест из средней пробы совочком отбирают около 100гр зерна, затем 30 гр из этой массы размалывают на лабораторной мелъничке. Размол должен иметь следующую крупность:

            Размолотое зерно помещают в банку закрывают крышкой. В предварительно взвешенные бюксы насыпают две навески по 5 гр. размолотого зерна, которое тщательно перемешивают и взвешивают с точностью до 0,1%. Сушильный шкаф заранее нагревают и в гнезда вращающегося стола ставят бюксы со снятыми крышками. При этом температура должна достигнуть 105º С, а контрольная лампа погаснуть. С этого момента по сигнальным часам устанавливают время высушивания, равное40 мин. По истечении этого времени бюксы вынимают из сушильного шкафа тигельными щипцами и помещают в эксикатор для охлаждения на 15—20мин (но не более 2 часов). После охлаждения бюксы снова взвешивают и по разности между массой навеска» до высушивания и массой ее после высушивания определяют усушку (потерю влаги из навески).

            Влажность зерна вычисляют по формуле::

                           W= m1-m2  ●100

                           mh

            За окончательный результат принимают среднюю величину двух определений. Допустимые расхождения не более 0,2 %.

Түсу санын анықтау.

        Орташа сынамадан кемінде 300 г бидай іріктелініп алынады, оны арамшөп қоспасынан тазартып №  0,8 елеуішімен диірменде тартылады.

        Тартылған бидайдан параллельді анықтаулары үшін екі өлшенді бойынша бөлініп, оның салмағы ылғалдығына байланысты кесте бойынша анықталды.

        Тартылған бидайдың өлшендісі вискозиметриялық түтігіне салынып, түтікке (20±5) ̊С температурасымен 25 см3 тазартылған су тамызғышпен құйылады. Түтікті резеңке тығындысымен жауып, 20-25 рет біркелкі суспензияны алу үшін шайқалады. Түттікке соташық аралыстырғыш қойылып, түтікті су моншасына қояды. Осы уақытта автоматты түрде уақыт есептегіші қосылады. 5 с соң түтікті су моншасына салғаннан соң автоматты түрде түтікте суспензияны араластыратын шток араластырғыш жұмысын бастайды. 60 с соң шток араластырғыш автоматты түрде жоғарғы жағында тоқталып, еркін түсе бастайды. Шток араластырғыштардың толық түскеннен кейін есептегіш автоматты түрде тоқталады.

          Есептегіш бойынша түсу саны анықталады – уақыты секундада суспензиясымен түтікті су моншасына  салған сәттен шток араластырғыштың толық түскенінен кейінгі сәтіне дейін.

          Түсу санының соңғы нәтижесіне екі өлшендінің параллельді анықтауларының орташа арифметикалық нәтижесі қабылданады, олардың арасындағы жіберілетін айырмашылықтары орташа арифметикалық мөлшерінен 10% аспау тиіс.

         Жіберілетін айырмашылығын арттыру кезінде анықтаулар қайталаланады.

         Есептеулер тұтас санға дейін нәтижені келесі шамалаумен бірінші ондық белгісіне дейін жеткізіледі.

         Бидайдың түсу саны бойынша топтардың біріне жатады: төмендетілген амилазды белсенділігі – 300 с және одан да артық; қалыпты – 200-250 с; жоғарғы – 150 с және төмен. Түсу саны бойынша класы белгіленеді.

Определение числа падения.   

        Из средней пробы отбирают не менее 300 г зерна, очищают его от сорной примеси и размалывают на мельнице с ситом № 0,8.

        Из размолотого зерна для параллельного определения выделяют по две навески, массу которых в зависимости от влажности определяют по таблице.

        Навеску размолотого зерна помещают в вискозиметрическую пробирку, заливают в пробирку пипеткой 25 см3 дистиллированной воды температурой. Пробирку закрывают резиновой пробкой и встряхивают 20-25 раз для получения однородной суспензии. В пробирку вставляют шток-мешалку и пробирку помещают в водяную баню. В это время автоматически включается счетчик времени. Через 5 с после погружения пробирки в водяную баню автоматически начинает работать шток-мешалка, которая перемешивает суспензию в пробирке. Через 60 с шток-мешалка автоматически останавливается в верхнем положении, после чего начинается ее свободное падение. После полного опускания шток-мешалок счетчик автоматически останавливается.

        По счетчику определяют число падения – время в секундах с момента погружения пробирки с суспензией в водяную баню до момента полного опускания шток-мешалки.

        За окончательный результат числа падения принимают среднее арифметическое результатов параллельного определения двух навесок, допускаемое расхождение между которыми не должно превышать 10 % от их средней арифметической величины.

        При превышении допускаемого расхождения определение повторяют.

        Вычисления проводят до первого десятичного знака с последующим округлением результат до целого числа.

       По числу падения пшеницу относят к одной из групп: пониженная амилазная активность – 300 с и более; нормальная – 200 - 250 с; высокая – 150 с и ниже. По числу падения устанавливают класс.

Сипаттама

Астық сапасының міндетті жалпы көрсеткіштерін анықтау.

Описание

Определение обязательных общих показателей качества зерна.

Уақыт

Время

В Модулі

Астықтың ылғалдылығын негізгі стандартты түрде анықтау.

Түсу санын анықтау.

Модуль – В

Определение влажности зерна основным стандартным способом.

Определение числа падения.

2 сағат

2 часа

название

Описание

Сушильный шкаф

СЭШ-3М

Эксикатор

Электронные весы

HZF Electronic Balance mak=300g d=10mg

Весы лабораторные общего назначения с допускаемой погрешностью взвешивания ±0,01 г.

Лабораторная мельничка

ЛЗМ, У1-ЕМЛ

Анализная доска

Набор сит

1,7×20 мм

ᴓ 0,8 мм

ᴓ1,0 мм

Прибор для определения числа падения.

ПЧП-3

Пробирки вискозиметрические

с внутренним диаметром (21,00±0,02) мм, наружным диаметром (23,80±0,25) мм, высотой внутренней части (220,0±0,3) мм.

Пробки резиновые N 22 для вискозиметрических пробирок.

Пипетки

Пипетки исполнения 2,вместимостью 25 см

Вода дистиллированная

Совочек

Испытуемый образец

Пшеница мягкая 2 кг.

Модуль

КРИТЕРИЯЛАР/

критерий

ТӨРЕШІЛІК БАҒА/ СуДЕЙСКАЯ оценка

НАҚТЫ БАҒА/ объективная оценка

ЖАЛПЫ/ сумма

В1

Негізгі стандарттық әдісімен бидайдың ылғалдығын анықтау.

Определение влажности зерна  основным стандартным способом.

16

В2

Түсу санын анықтау

Определение числа падения.

16

Сомасы/ Сумма

32

32

Ұндағы ерекше ескерілетін қоспаның анықтамасы: металломагниттік қоспа.

 Салмағы (1000±1,0) г өнімнің үлгісі тақтаға төгіледі  және жұқа қабатпен (қалыңдығы 0,5 см-ден аспайтын) жолақтармен немесе шпательдермен тегістеледі.

 Магнит өнімнің бойымен көлденең және тігінен баяу өткізіледі, осылайша бүкіл өнім магнит полюстерімен ұсталады (магниттің аяқтары өнімнің қалыңдығында, тақтаның бетіне сәл тиіп тұруы керек).

 Магниттен жабысқан өнімнің бөлшектері мезгіл-мезгіл тазартылып алынады.

Металломагниттік қоспаның бөлшектері ақ қағаз парағына алынады.

 Өнімнен металломагниттік қоспаның бөлінуі үш рет қайталанады. Әрбір қайта оқшаулау алдында сынақ өнімдері араластырылып, жұқа қабатпен тегістеледі.

 Металломагниттік қоспаның құрамы 1 кг өнімге миллиграмммен көрсетіледі. Анықтау нәтижелері бүтін санға дейін дөңгелектенеді.

Определение особо учитываемой примеси в муке: металломагнитная примесь.

          Навеску продукта массой (1000±1,0) г высыпают на доску и разравнивают планками или лопаточками тонким слоем (толщина не более 0,5 см).

          Магнитом медленно проводят вдоль и поперек продукта таким образом, чтобы весь продукт был захвачен полюсами магнита (ножки магнита должны проходить в самой толще продукта, слегка касаясь поверхности доски).

          Периодически сдувают с магнита частицы приставшего продукта.

Частицы металломагнитной примеси снимают на лист белой бумаги.

          Выделение металломагнитной примеси из продукта повторяют три раза. Перед каждым повторным выделением испытуемую продукцию смешивают и разравнивают тонким слоем.

         Содержание металломагнитной примеси выражают в миллиграммах на 1 кг продукции. Результаты определения округляют до целого числа.

Ұнның ақтығын анықтау.

СКИБ-М ақ өлшегіш ұнның нығыздалған бетінен шағылған сәуле ағынымен фотодетектордың өлшеу арнасында жасалған жарықтандыруды және фотодетектордың эталондық арнасында пайда болатын жарықтандыруды өлшейді. Әрине, содан кейін құрылғы өлшеу және анықтамалық арналардағы нәтижелерді есептейді.

Құрылғының барлық блоктары бір корпуста орналасқан. Құрылғыны қосқаннан кейін оның жинағына енгізілген диспенсер белгілі бір көлемдегі ұн үлгісін алып, оны кюветкаға береді. Кюветаға салынған ұнның беті жазық, тегіс және сәл тығыздалған. Ұн қосылған кювета аппараттың түтікшесіне бекітіледі, содан кейін ұн серіппенің әсерінен кюветаның поршеніне сырғымаға беріледі, сол жерде тығыздалады. Кәдімгі бірліктермен көрсетілген көрсеткіштер ақ өлшегіштің алдыңғы панелінде көрсетіледі. Көрсеткіштерді есептегеннен кейін кюветаны түтіктен алып, ұннан босатады.

Определение белизны муки. 

 Белизномером СКИБ-М измеряют освещенность, создаваемую в измерительном канале фотоприемника отраженным от уплотненной поверхности муки потоком излучения, и освещенность, которая создается в опорном канале фотоприемника. Разумеется, что затем прибор вычисляет результаты в измерительном и опорном каналах.

Все блоки устройства находятся в едином корпусе. После того, как прибор включается, входящий в его комплект дозатор зачерпывает пробу муки определенного объема и переносит ее в кювету. У помещенной в кювету муки плоская, ровная и слегка уплотненная поверхность. Кювета с мукой закрепляется на тубусе устройства, а затем мука под воздействием пружины подается на поршень кюветы к предметному стеклу, где и происходит ее уплотнение. Показания, выражающиеся в условных единицах, высвечиваются на передней панели белизномера. После вычисления показаний кювета снимается с тубуса и освобождается от муки.

Сипаттама

Ұн сапасының міндетті жалпы көрсеткіштерін анықтау

Описание

Определение обязательных общих показателей качества муки

Уақыт

Время

C Модулі

Ерекше ескерілетін қоспаның анықтамасы: металл-магниттік қоспа.

Ұнның ақтығын анықтау.

Модуль – С

Определение особо учитываемой примеси: металломагнитная примесь.

Определение белизны муки.                                                                                                            

30 минут

название

Описание

Белизномер

БЛИК-Р3

Электронные весы

HZF Electronic Balance mak=300g d=10mg

Анализная доска

Подковообразный магнит

Шпатель

Совочек

Испытуемый образец

Мука  2 кг.

Модуль

КРИТЕРИЯЛАР/

критерий

ТӨРЕШІЛІК БАҒА/ СуДЕЙСКАЯ оценка

НАҚТЫ БАҒА/ объективная оценка

ЖАЛПЫ/ сумма

С1

Ерекше ескерілетін ұн қоспасының анықтамасы: металломагниттік қоспа.

Определение особо учитываемой примеси муки: металломагнитная примесь.

7

С2

Ұнның ақтығын анықтау.

Определение белизны муки.                                                                                                            

3

Сумма

10

10

Ұнның клейковина саны мен сапасын анықтау.  

        Орташа үлгіден 25 г салмағымен өлшендісі шығарылады, оған t=180С(+;-2) 13 мл.су құйылады да қамыр илегіштің көмегімен қамыр иленеді. Иленген қамырды 20 мин қалдырып, содан соң қоспалы, иілгіш салмағы шыққанша ұлпаны жуып тастауға көшеді. Жууды клейковинаны сыққан кезде ағылатын судың мөлдір болғанша жалғастырады. Жуылған ұлпаны алақандар арасында қолға жұқпағанша кептіріп, өлшейді, содан соң 5 мин ішінде тағы да жуады, сығады және тағы да өлшейді. Ұлпа 2 өлшеу арасындағы айырмашылығы 0,1 г аспағанша жуылған болады.

         Клейковина  саны өлшендінің салмағына % көрсетіледі.

Определение количества и качества клейковины муки.

         Из среднего образца выделяют навеску  массой 25г, приливают к ней 13мл. воды с t=180С(+;-2) и замешивают тесто с помощью тестомесилки. Замешанное тесто оставляют на 20 мин, после чего приступают к отмыванию клейковины до получения связанной, упругой массы.  Отмывание ведут до тех пор, пока вода, стекающая при отжимании клейковины, не будет прозрачной. Отмытую клейковину высушивают между ладонями, пока она не будет прилипать к рукам и взвешивают, затем снова промывают 5мин, отжимают и снова взвешивают. Клейковина считается отмытой, если разница между 2 взвешиваниями не будет превышать 0,1г.

         Количество клейковины выражают в % к массе навески.

ИДК құралында ұнның шикі ұлпасының сапасын анықтау.

         Нақты жуылған, сығылған және өлшенген ұлпаның сапасын анықтау үшін 4,0 г салмағымен 0,01 г дейін дәлдігімен талданатын сынамасы шығарылады және өлшенеді. Шикі ұлпаның ең көп санын алу үшін салмағы 4,0 г-нан талдау үшін екі сынамасын бөлуге рұқсат етіледі.

         Жатқаннан кейін ұлпаның дөңгелегін ыдыстан алып, сығымды алып тастап, ИДК типті құрал үстелінің ортасына қатаң түрде негізбен салынады және өлшеуді өткізеді.

         Ұнның иілгіш қасиеттерін өлшеу нәтижелері ИДК  құралының шартты бірліктерде көрсетіледі. Құралдың индикатордық таблосынан көрсеткіштерді алу 0,1 бірл.дейінгі дәлдігімен жүзеге асырылады.

         Өлшеу нәтижелеріне байланысты ұлпаны сапаның тиісті тобына жатқызады.

         Ұлпа сапасын топтастыру

       Егер ұлпа жуылғаннан соң қатты ұсақталатын, кеуекті тәрізді, қоспасыз, ұсақталған салмағы болса және дөңгелек болып жабыспаса, оны ҰӨӨ типті құралында сапаны анықтаусыз ұсақталған болып белгілейді.

      Егер жуылмайтын ұлпа болса, онда оның сапасы ИДК құралында анықталмайды.

Определение качества сырой клейковины  муки на приборе ИДК.    

        Для определения качества из окончательно отмытой, отжатой и взвешенной клейковины,  выделяют и взвешивают анализируемую пробу массой 4,0 г с точностью до 0,01 г. При получении большого количества сырой клейковины допускается выделение двух проб для анализа массой по 4,0 г.
         После отлежки шарик клейковины вынимают из емкости, снимают зажим и помещают основанием строго в центр столика прибора типа ИДК и проводят измерение.
         Результаты измерения упругоэластичных свойств клейковины выражают в условных единицах прибора ИДК. Снятие показаний с индикаторного табло прибора осуществляют с точностью до 0,1 ед. ИДК.
         В зависимости от результата измерения клейковину относят к соответствующей группе качества
        Классификация качества клейковины

      Если клейковина после отмывания представляет собой сильно крошащуюся, губчатообразную, несвязную, раздробленную массу и не формуется в шарик, ее определяют, как крошащуюся без определения качества на приборе типа ИДК.

     Если клейковина неотмывающаяся, то ее качество на приборе типа ИДК не определяют.

Описание

Определение обязательных общих показателей качества зерна.

Время

Модуль – D

Определение количества клейковины зерна.

Определение качества клейковины.

3 часа

название

Описание

Тестомесилка

ТЛ-2

Лабораторная мельничка

ЛЗМ

Электронные весы

HZF Electronic Balance mak=300g d=10mg

Погрешность  взвешивания не более 0,01 г с пределом взвешивания 1 кг;

Набор сит

1,7×20 мм

ᴓ 0,8 мм

ᴓ1,0 мм

Измеритель деформации клейковины

ИДК-3М

Емкость для отлежки клейковины

Анализная доска

Пробирка с делениями

Таймер

Штатив

Колбы конические 

вместимостью 250 см

Бюретка

Промывалка

Пластинки стеклянные

размером 20х20 см;

Испытуемый образец

Пшеница мягкая 2 кг.

Модуль

Критериялар/

Критерий

Төрешілік баға/ судейская оценка

Нақты баға/ объективная оценка

Жалпы/ сумма

D1

Бидайдың ұлпа санын анықтау.

Бидайдың ұлпа сапасын анықтау.

Определение количества клейковины  зерна. Определение качества клейковины зерна.

12

26

12

Сомасы/ сумма

12

26

38